Jak działa split payment?

Split payment to mechanizm podzielonej płatności w sektorze B2B, który od 1 listopada 2019 roku jest obowiązkowym rozwiązaniem w przypadku transakcji powyżej określonej kwoty. Dowiedz się, jak działa mechanizm podzielonej płatności i o czym warto pamiętać, korzystając z tego sposobu rozliczenia podatku.

W naszym artykule odpowiadamy na następujące pytania:

• Co to jest split payment
• Kogo dotyczy split payment
• Dla kogo jest obowiązkowy split payment
• Zbiorcze przelewy w split payment
• Sankcje za brak oznaczenia „mechanizm podzielonej płatności
• Jak ubiegać się o zwrot środków zgromadzonych na rachunku VAT?
• Split payment w systemach Comarch ERP
• Jakie są korzyści wynikające ze wprowadzenia split payment?

Co to jest split payment?

Split payment jest mechanizmem podzielonej płatności (MPP). Oznacza zastosowanie systemu płatności, w którym kwota podatku VAT jest wydzielana z łącznej kwoty brutto wynagrodzenia i trafia ona na wyodrębniony rachunek bankowy, tzw. rachunek VAT. MPP dotyczy tych transakcji, w których u nabywcy usługi lub towaru powstaje podatek naliczony podlegający odliczeniu. Split payment pozwala opłacić także fakturę zaliczkową czyli taką, która jest wystawiana przed dokonaniem dostawy towarów lub wykonaniem usługi.

Mimo, że sprzedawca rozdziela płatność na dwa odrębne rachunki, nabywca dokonuje tylko jednego przelewu. Należy natomiast pamiętać o tym, aby podczas dokonywania przelewu wpisać numer faktury, NIP dostawcy, kwotę netto oraz kwotę podatku VAT. Możliwe są również płatności zbiorcze (za kilka faktur w ramach jednego przelewu).

Bank nabywcy towaru lub usługi wysyła kwotę brutto z rachunku rozliczeniowego, a jednocześnie przeksięgowuje kwotę VAT. Z kolei bank odbierający przelew w ramach split payment najpierw księguje kwotę brutto na wskazanym w przelewie rachunku odbiorcy, a następnie kwotę VAT na rachunku VAT odbiorcy.

Zgodnie z art. 62b ust. 2 zmienianej ustawy Prawo bankowe na rachunku bankowym dedykowanym rozliczeniom split payment nie mogą być wpłacane środki inne niż z tytułu podatku VAT. Jak szczegółowo wskazuje art. 62b ust. 1 na rachunek VAT mogą być wpłacane środki pochodzące z:

• wpłaty na rachunek urzędu skarbowego z tytułu: podatku VAT, PIT, należności celnych podatku akcyzowego;
• wpłaty składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne do ZUS;
• wpłaty odpowiadające kwocie podatku VAT z tytułu nabycia oraz zwrotu towarów/usług za pomocą komunikatu przelewu.

Co ważne, sprzedawca ma ograniczony dostęp do rachunku VAT. Rachunek ten jest prowadzony w bank lub w SKOKU, a jego uruchomienie nie wymaga podpisywania odrębnej umowy. Może on być prowadzony tylko w polskiej walucie. Podmioty zagraniczne, które rozliczają za pomocą przelewów bankowych transakcje podlegające opodatkowaniu VAT w Polsce, zobowiązane będą do otwarcia rachunku bankowego w Polsce.

Kogo dotyczy split payment?

Split payment dotyczy wyłącznie transakcji dokonywanych między firmą a firmą (w sektorze B2B). Mechanizm podzielonej płatności nie jest stosowany w transakcjach między firmą a osobą prywatną (w sektorze B2C). MPP dotyczy również tylko płatności krajowych.

Co istotne, środki zgromadzone na rachunku VAT będą mogły być wykorzystane jedynie w celu regulacji innych zobowiązań podatkowych (PIT, CIT, akcyza, cło) oraz składek ZUS.

Mechanizm podzielnej płatności od jakiej kwoty?

Załącznik numer 15 do ustawy o VAT zawiera szczegółowy wykaz towarów i usług również objętych obowiązkowym VAT split payment od 1 listopada 2019 roku. Na liście jest 150 grup towarów i usług wrażliwych, które są narażone na wyższe ryzyko oszustw podatkowych. Dla tych wybranych towarów i usług split payment będzie obowiązywać, jeżeli wartość wszystkich transakcji na fakturze będzie przekraczać 15 tysięcy złotych.

Dla kogo jest obowiązkowy split payment?

Podatnicy objęci obowiązkowym MPP to między innymi firmy sprzedające produkty i świadczące usługi takie jak:

• węgiel i produkty węglowe,
• wyroby stalowe, metale szlachetne, metale kolorowe,
• części i akcesoria do pojazdów silnikowych,
• paliwa napędowe,
• usługi i roboty budowlane,
• maszyny i urządzenia elektryczne, ich części i akcesoria,
• elektronika – telefony, tablety, netbooki, laptopy, dyski twarde, procesory, konsole do gier, tusze, tonery,
• złom i odpady.

Obowiązkowy split payment dotyczy także dostaw towarów i świadczenia usług, które obecnie są wymienione w załączniku 11, 13 i 14 ustawy o VAT, czyli są objęte reżimem odwrotnego obciążenia i dotychczasowym zakresem odpowiedzialności podatkowej.

Zbiorcze przelewy w split payment

Ustawodawca zaplanował możliwość dokonywania zbiorczych przelewów split payment. Oznacza to, że po otrzymaniu od jednego dostawcy/usługodawcy kilku faktur w przeciągu minimum jednego dnia i maksymalnie miesiąca, będzie można dokonać łącznej płatności MPP. Po wskazaniu okresu, za który dokonujemy płatności, przelew będzie uwzględniać całą kwotę podatku z tych konkretnych faktur.

Sankcje za brak oznaczenia „mechanizm podzielonej płatności”

Ustawodawca wprowadził również kolejną zmianę – faktura musi mieć specjalne oznaczenie „mechanizm podzielonej płatności”. Jeśli osoba wystawiająca fakturę nie umieści informacji, że z powodu przedmiotu transakcji jak i kwoty, powinna zostać ona zapłacona z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, firma będzie narażona na sankcję w wysokości 30% kwoty podatku wykazanego na fakturze, przypadającej wyłącznie na dostawę towarów lub świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Co ważne, sprzedawca nie będzie zobowiązany do zapłaty sankcji, jeżeli nabywca mimo wszystko zapłaci mu za usługę lub produkt w mechanizmie podzielonej płatności.

Sankcja nie będzie stosowana w odniesieniu do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe lub przestępstwo skarbowe. Z kolei jeśli nabywca nie zapłaci w odpowiedni sposób faktury split payment, sankcja za ten czyn ma wynieść 30% kwoty podatku wykazanego na takim dokumencie (przypadającej wyłącznie na  dostawę towarów lub świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT).

Dodatkowo nabywca, który nie dokonał podzielonej płatności mimo prawidłowego oznaczenia faktury, nie będzie mógł zaliczyć tego wydatku w koszty uzyskania przychodów w podatkach dochodowych.

Firma, która wbrew obowiązkowi nie umieścił na fakturze oznaczenia MPP, poniesie również odpowiedzialność karną skarbową. Za niewywiązywanie się przez podatników z obowiązku dokonania MPP ma być również wymierzana kara grzywny do 720 stawek dziennych, natomiast w przypadku mniejszej wagi, sprawca ma podlegać grzywnie jak za wykroczenie skarbowe.

Sankcje wprowadzono, aby ograniczyć oszustwa podatkowe i pomijanie stosowania MPP. Celem ustawodawcy jest także ograniczenie ryzyka, że podatnik zniknie wraz z zapłaconym im przez nabywców i nieodprowadzonym podatkiem VAT. Dzięki specjalnemu oznaczeniu zarówno kontrahent będzie mieć jasność, w jaki sposób będzie opłacona konkretna faktura, a organy kontrolne będą mogły szybciej zidentyfikować konkretne płatności i móc je później weryfikować.

Jak ubiegać się o zwrot środków zgromadzonych na rachunku VAT?

Podatnik może złożyć wniosek o dokonanie przelewu środków zgromadzonych na rachunku VAT na jego rachunek bankowy przeznaczony dla celów działalności gospodarczej. Wniosek podlega weryfikacji przez wyznaczone organy podatkowe. Pozwolenie na dokonanie operacji jest wystawiane przez naczelnika US w terminie do 60 dni od włożenia dokumentów.

Split payment w systemach Comarch ERP

Systemy Comarch ERP obsługują split payment od momentu, kiedy ten model płatności został wprowadzony w Polsce. Zapewniają one zgodność z najnowszymi przepisami prawa, dzięki czemu nie musisz obawiać się sankcji za niedopełnienie obowiązków. Systemy Comarch ERP XL, Comarch ERP XT, Comarch ERP Altum oraz Comarch ERP Optima pozwalają na bezproblemowe korzystanie z mechanizmu podzielonej płatności.

Nie musisz konfigurować funkcjonalności, aby korzystać z tej funkcji. Rozwiązanie zostało domyślne wprowadzone do funkcjonalności e-sklepu Comarch.

Transakcje ze sklepu internetowego podlegają split payment wówczas, gdy:

• zamówienie składane jest przez firmę,
• wartość zamówienia przekracza 15 000 zł brutto,
• dowolny towar w koszyku został oznaczony flagą podzielonej płatności.

W e-sklepie płatność podzielona widoczna jest w trakcie składania zamówienia. Jeżeli zostaną spełnione wspomniane warunki, wtedy w koszyku pojawi się komunikat informujący o tym, że zamówienie podlega płatności podzielonej i będzie możliwość zapłaty wyłącznie przelewem. Kwotę należności należy przekazać, zgodnie z instrukcją otrzymaną od sprzedającego.

W systemach Comarch ERP przelew w postaci split payment można wykonać dla każdego dokumentu. Aby go wyeksportować, należy uzupełnić numer rachunku bankowego na karcie kontrahenta. Zaznaczając odpowiedni parametr na karcie kontrahenta, będzie on automatycznie przenosił się do segmentu płatności.

Na poniższym filmie prezentujemy, jak prosto zarządza się mechanizmem podzielonej płatności w systemach Comarch ERP:

Jakie są korzyści wynikające ze wprowadzenia split payment?

Osoby korzystające z split payment mogą liczyć na przyspieszony zwrot podatku VAT. Gdy podatnik wraz z deklaracją złoży wniosek o zwrot nadwyżki podatku na swój rachunek VAT, urząd skarbowy będzie zobowiązany dokonać zwrotu VAT w okresie 25 dni.

Na podatnika wybierającego mechanizm podzielonej płatności nie będzie nakładana sankcja VAT, do kwoty podatku naliczonego wynikającej z otrzymanej faktury zapłaconej z wykorzystaniem split payment. W tym przypadku unikamy również przepisu dotyczące solidarnej odpowiedzialności nabywcy za zobowiązania podatkowe sprzedawcy.

Jeżeli podatnik skorzysta z wcześniejszej zapłaty podatku z rachunku VAT, kwota zobowiązania będzie zmniejszona o kwotę, uzależnioną od kwoty zobowiązania, stopy referencyjnej NBP oraz terminu, w jakim zobowiązanie będzie uregulowane.