Kaucja za butelki – o co chodzi w systemie kaucyjnym?

System kaucyjny w Polsce zbliża się wielkimi krokami i budzi spore zainteresowanie zarówno wśród konsumentów, jak i przedsiębiorców. System kaucyjny to ważne narzędzie systemowe mające na celu ograniczenie zanieczyszczenia środowiska i poprawę efektywności recyklingu. Jego wprowadzenie w Polsce od 1 października 2025 r. wymaga aktywnego udziału wszystkich uczestników rynku, a także odpowiedniego przygotowania infrastruktury i technologii wspierających jego funkcjonowanie. Dzięki temu Polska dołączy do grona krajów skutecznie realizujących cele gospodarki o obiegu zamkniętym i ochrony środowiska.
W tym artykule omawiamy:
Skorzystaj z bezpłatnej konsultacji z naszym specjalistą!
Napisz do nasChcesz z nami porozmawiać? Zadzwoń do nas!
System kaucyjny to mechanizm mający na celu zwiększenie poziomu recyklingu i ograniczenie odpadów, szczególnie plastikowych i metalowych. Polega on na doliczeniu do ceny napoju kaucji za opakowanie (np. butelkę czy puszkę). Po zwróceniu pustego, nieuszkodzonego opakowania do punktu zbiórki lub automatu (butelkomatu) konsument odzyskuje wpłaconą kaucję. System ten zachęca konsumentów do zwrotu opakowań, które następnie są poddawane recyklingowi lub ponownemu użyciu.
W Polsce system kaucyjny obejmie butelki plastikowe (PET) jednorazowego użytku o pojemności do 3 litrów, puszki metalowe do 1 litra, oraz butelki szklane wielokrotnego użytku do 1,5 litra. Opakowania objęte systemem będą odpowiednio oznakowane trwałymi i czytelnymi znakami, aby umożliwić identyfikację i zwrot kaucji.
Tak, dla przedsiębiorców wprowadzających napoje w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym przystąpienie do systemu jest obowiązkowe w zakresie pobierania kaucji. Obowiązek zwrotu kaucji i zbierania pustych opakowań mają sklepy o powierzchni powyżej 200 m². Mniejsze sklepy mogą dobrowolnie uczestniczyć w systemie, ale muszą pobierać kaucji przy sprzedaży napojów w opakowaniach objętych systemem.
System kaucyjny miał początkowo zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2025 roku, jednak na skutek potrzeby lepszego przygotowania infrastruktury i konsultacji termin został przesunięty na 1 października 2025 roku.
Przedsiębiorcy wprowadzający napoje w opakowaniach objętych kaucją muszą współpracować z podmiotem reprezentującym system kaucyjny, tzw. operatorem systemu. Operator ten jest odpowiedzialny za organizację i nadzór nad systemem, a przedsiębiorcy muszą zgłosić swoją działalność i dostosować się do wymogów prawnych, takich jak oznaczanie opakowań, pobieranie i zwrot kaucji oraz realizacja obowiązków związanych z recyklingiem i selektywną zbiórką opakowań.
Przedsiębiorcy wchodzący do systemu kaucyjnego mogą skorzystać z kompleksowego wsparcia technologicznego oferowanego przez firmę COMP, która integruje systemy kasowe z infrastrukturą polskiego systemu kaucyjnego tak, aby ułatwić detalistom sprawne i efektywne wdrożenie systemu. Rozwiązania COMP bazują na urządzeniach fiskalnych (takich jak NOVITUS i ELZAB) oraz aplikacjach sprzedażowych (np. INSOFT), które wspierają zarządzanie pobieraniem i zwrotem kaucji, raportowanie, a także integrację z automatycznymi punktami zwrotu opakowań (butelkomatami). Dzięki temu przedsiębiorcy, od dużych sieci po małe sklepy, mogą łatwiej wywiązywać się z nowych obowiązków, a proces zwrotu kaucji staje się prostszy i bardziej intuicyjny.
Ważnym elementem wsparcia dla przedsiębiorców jest także witryna internetowa kaucyjni.pl, która stanowi platformę informacyjną i technologiczną związaną z systemem kaucyjnym. Witryna dostarcza niezbędnych materiałów i wytycznych dotyczących działania systemu, oznakowania opakowań, procedur zwrotu kaucji oraz aktualności z procesu wdrażania. Jest to miejsce, gdzie przedsiębiorcy mogą uzyskać pomoc, dowiedzieć się o najlepszych praktykach i skorzystać z narzędzi ułatwiających funkcjonowanie w nowym systemie.
Objęte systemem będą:
Wyłączone z systemu są opakowania na napoje mleczne ze względów sanitarnych.
Wysokość kaucji ustalona zostanie następująco:
Maksymalna wysokość kaucji może wynosić 2 zł.
Zwrot kaucji odbywa się po oddaniu odpowiednio oznakowanego, nieuszkodzonego opakowania w punkcie zbiórki lub automacie do zwrotu (butelkomacie). Konsument nie musi posiadać paragonu zakupu, aby otrzymać zwrot kaucji, co ma uczynić proces zwrotu prostym i wygodnym.
Przedsiębiorcy wprowadzający napoje w opakowaniach objętych systemem mają obowiązek przystąpienia do systemu w zakresie pobierania kaucji. Sklepy o małej powierzchni mogą zrezygnować z obowiązku zbierania opakowań i zwrotu kaucji, ale nie z obowiązku pobierania kaucji przy sprzedaży. Nieprzystąpienie do systemu wiąże się z wyższymi opłatami produktowymi oraz sankcjami.
Dyrektywa SUP (Single-Use Plastics) to unijny akt prawny przyjęty w 2019 roku, którego głównym celem jest ograniczenie ilości odpadów z tworzyw sztucznych, zwłaszcza produktów jednorazowego użytku. Dyrektywa nakłada na państwa członkowskie obowiązek wprowadzania środków mających na celu redukcję zużycia plastiku oraz promowanie alternatywnych, bardziej przyjaznych środowisku rozwiązań, takich jak produkty wielokrotnego użytku czy opakowania z materiałów biodegradowalnych.
W Polsce dyrektywa SUP została zaimplementowana ustawą z 14 kwietnia 2023 r., wprowadzającą nowe obowiązki dla przedsiębiorców w zakresie gospodarowania odpadami oraz opłaty produktowej. W kontekście systemu kaucyjnego (DRS), dyrektywa SUP stanowi jedną z podstaw prawnych jego wdrożenia w Polsce. System kaucyjny ma pomóc w realizacji celów dyrektywy poprzez zwiększenie poziomu zbiórki i recyklingu opakowań plastikowych, szklanych oraz metalowych używanych do napojów.
Systemy kaucyjne działają już od lat w wielu krajach europejskich, osiągając wysokie wskaźniki zwrotu opakowań i skuteczną redukcję odpadów. Każdy kraj decyduje indywidualnie o wysokości kaucji – w Niemczech kaucja za opakowanie/butelkę wynosi 25 eurocentów, w krajach bałtyckich jest to 10 eurocentów. Polska wdraża system dostosowany do najlepszych praktyk europejskich, jednocześnie dostosowując rozwiązania do lokalnych potrzeb.
Firmy oferujące oprogramowanie dla przedsiębiorców, takie jak Insoft, rozwijają dedykowane moduły do obsługi systemu kaucyjnego (DRS – Deposit Return System). Moduły te wspierają m.in. naliczanie i zwrot kaucji w punktach sprzedaży, rejestrację zwrotów, integrację z butelkomatami oraz raportowanie i ewidencję dla celów rozliczeniowych i kontrolnych, ułatwiając przedsiębiorcom realizację nowych obowiązków wynikających z wprowadzenia systemu kaucyjnego.
Moduł obsługi systemu kaucyjnego dostępny jest w ramach oprogramowania PC-POS oraz PC-Market.
Skontaktuj się z naszym specjalistą lub zadzwoń +48 604 526 261
Wdrożenie systemu ERP to nie tylko projekt technologiczny – to strategiczna zmiana, która wpływa na całą strukturę organizacyjną, kulturę pracy i codzienne obowiązki pracowników.
CZYTAJ WIĘCEJWybierając system ERP istotne jest uwzględnienie branżowego doświadczenia dostawcy, gotowości systemu do integracji oraz funkcjonalności odpowiadającej rzeczywistym procesom.
CZYTAJ WIĘCEJW ostatnich latach rośnie zapotrzebowanie na elastyczne, skalowalne i łatwe we wdrożeniu rozwiązania, które odpowiadają na dynamiczne zmiany rynkowe.
CZYTAJ WIĘCEJ