System MES w przemyśle 4.0 – jaką rolę pełni w nowoczesnym przemyśle?

Nowoczesne technologie coraz mocniej wkraczają w nasze życie. Połączenie systemów informatycznych z maszynami w firmach produkcyjnych może być jednym ze sposobów efektywnego wykorzystania współczesnych możliwości. Jak wygląda to w praktyce i w jaki sposób przedsiębiorstwa produkcyjne mogą zyskać na wdrożeniu idei fabryki 4.0? Szczegóły przedstawimy w poniższym wpisie.

Nasz artykuł przybliży Ci następujące tematy:

• Przemysł 4.0 – co to takiego?
• Rola systemów MES w przemyśle 4.0
• Jakie funkcje systemów MES są kluczowe w przemyśle 4.0?
• Systemy MES a korzyści dla przemysłu 4.0
• Czy systemy MES to klucz do rozwoju idei przemysłu 4.0?

Przemysł 4.0 – co to takiego?

Przemysł 4.0, nazywany również czwartą rewolucją przemysłową, to koncepcja łącząca nowoczesne technologie i innowacje w produkcji przemysłowej przy wykorzystaniu inteligentnych maszyn. Głównym celem Przemysłu 4.0 jest zwiększenie wydajności, elastyczności i konkurencyjności przedsiębiorstw, umożliwiając im adaptację do zmieniających się warunków rynkowych i dynamicznego środowiska biznesowego.

Koncepcja fabryki 4.0 uwzględnia zaawansowane systemy informatyczne i technologie, które pozwalają na integrację maszyn, produkcji i procesów z wykorzystaniem cyfryzacji, automatyzacji, internetu rzeczy (ang. Internet of Things, IOT), sztucznej inteligencji (AI), uczenia maszynowego (ang. machine learning, ML). Przykładowym zastosowaniem IoT w inteligentnej fabryce może być wyposażenie maszyn w sensory i podłączenie ich do innych urządzeń z wykorzystaniem sieci internetowej. W ten sposób maszyny mogą wymieniać dane. Z kolei dzięki stworzeniu cyfrowego bliźniaka z łatwością można zasymulować proces produkcyjny i dowolną liczbę razy testować inne, bardziej wydajne scenariusze. Uczenie maszynowe można natomiast wykorzystać do prognozowania awarii czy przestojów produkcyjnych.

(Dowiedz się więcej o automatyzacji: Automatyzacja i robotyzacja procesów biznesowych oraz produkcyjnych – czym jest RPA?)

Rola systemów MES w przemyśle 4.0

Jednym z przykładów systemu informatycznego 4.0 jest MES. Co to jest MES i jakie funkcje ma system MES? Nowoczesne systemy MES (ang. Manufacturing Execution Systems, pol. system zarządzania produkcją / system realizacji produkcji)) odgrywają kluczową rolę w procesach produkcyjnych i wpisują się w ideę Fabryki 4.0, niezależnie od typu produkcji (dyskretna, gniazdowa, ciągła) oraz konkretnej branży (produkcja jedzenia, produkcja paszy, produkcja chemikaliów, itd.). Wdrożenie systemu MES 4.0 umożliwia standaryzację, digitalizację i optymalizację procesów produkcyjnych, a także usprawnia działania – od planowania i monitorowania, po realizację i analizę.

Zaawansowane systemy klasy MES 4.0 skutecznie wspierają zarządzenie produkcją i ograniczają marnotrawstwo. umożliwiając przedsiębiorstwom utrzymanie wysokiej jakości, wydajności i dostępności w procesie produkcji, między innymi dzięki szczegółowym danym dostępnym w czasie rzeczywistym. Na ekranie w hali produkcyjnej smart factory można wyświetlać na przykład wskaźnik OEE (overall equipment effectiveness), dzięki czemu jest on pokazywany na bieżąco i łatwo dostępny.

Jakie funkcje systemów MES są kluczowe w przemyśle 4.0?

Zaawansowany system MES 4.0 oferuje szereg cech, które mają istotne znaczenie w przemyśle. Poniżej wymienione są niektóre z najważniejszych funkcji systemu MES 4.0:

• planowanie produkcji – systemy realizacji produkcji 4.0 pozwalają na skuteczne planowanie produkcji, uwzględniając zmienne warunki rynkowe, dostępność surowców oraz maszyn. Dzięki temu możliwe jest optymalne wykorzystanie zasobów i unikanie opóźnień w produkcji. W systemach klasy 4.0 możliwe jest skorzystanie z rozwiązań, które automatycznie zaplanują produkcję w oparciu o wcześniej wyuczone schematy,
• realizacja i kontrola produkcji – oprogramowanie MES zapewnia inteligentny monitoring przebiegu procesów produkcyjnych, weryfikowanie postępów, reagowanie na ewentualnie problemy, a także sprawdzanie, czy wytwory są zgodne z przyjętą specyfikacją technologiczną i jakościową. To wszystko zapewnia efektywność produkcji i minimalizuje ryzyko wystąpienia błędów,
• utrzymanie ruchu – nowoczesny system MES 4.0 łączy się z maszynami i urządzeniami, umożliwiając stałą komunikację w czasie rzeczywistym i automatyzację działań. To pozwala między innymi na redukcję czasu przestoju maszyn oraz bieżące reagowanie na ewentualne awarie,
• monitorowanie wydajności produkcji – oprogramowanie klasy MES 4.0 umożliwia śledzenie wskaźników wydajności maszyn (OEE), linii produkcyjnych i całego zakładu, co pozwala łatwo zidentyfikować obszary wymagające optymalizacji i usprawnienia,
• zarządzanie jakością – systemy informatyczne klasy MES pozwalają na precyzyjne monitorowanie jakości produkowanych wyrobów (np. dzięki narzędziom do wizualnej analizy obrazu) i pilnowanie zgodności ze specyfikacją, co przyczynia się do szybkiej i automatycznej eliminacji wadliwych produktów oraz minimalizacji kosztów związanych z reklamacjami.

Systemy MES a korzyści dla przemysłu 4.0

Zastosowanie systemów MES 4.0 przynosi szereg korzyści dla przedsiębiorstw działających zgodnie z ideą Przemysłu 4.0. Poniżej wskazujemy niektóre z ich najważniejszych zalet.

Pierwsza z zalet to zwiększenie wydajności; wdrożenie systemu MES 4.0 pozwala na zautomatyzowaną optymalizację produkcji, standaryzację technologii produkcji, redukcję czasu przestoju, a także wykorzystanie możliwości maszyn w 100% i eliminację błędów w procesie produkcyjnym. Wszystkie te działania prowadzą do wzrostu wydajności przedsiębiorstwa. Kolejna kwestia to poprawa jakości i zadowolenia klientów – oprogramowanie MES 4.0 umożliwia monitorowanie jakości i wczesne wykrywanie wadliwych produktów, pomaga także w dostarczaniu wyrobów najwyższej jakości, co z kolei przyczynia się do zwiększenia zaufania klientów, umacniania pozycji rynkowej przedsiębiorstwa i realizacji założonych KPI. System MES 4.0 to również elastyczne zarządzanie produkcją i skrócenie czasu reakcji – dzięki prowadzeniu analityki w czasie rzeczywistym (ang. real-time), przedsiębiorstwa mogą szybko reagować na zmieniające się warunki rynkowe, zapobiegać przestojom i nieefektywnościom.

Skorzystanie z systemów planowania produkcji 4.0 oznacza zmniejszenie kosztów pracy – dzięki zaangażowaniu MES 4.0 w wykonywanie części zadań, pracownicy mogą się skupić na ważniejszych kwestiach i szybciej realizować swoje obowiązki, a także obniżenie kosztów produkcji – dzięki lepszemu zarządzaniu zasobami i eliminacji wadliwych produktów, przedsiębiorstwa mogą zmniejszyć koszty produkcji, co przekłada się na większą rentowność.

Czy systemy MES to klucz do rozwoju idei przemysłu 4.0?

Systemy MES jako jedne z aplikacji przeznaczonych dla fabryk 4.0, odgrywają kluczową rolę w rozwoju idei Przemysłu 4.0. Umożliwiają one przedsiębiorstwom efektywne zarządzanie produkcją i wykorzystanie zaawansowanych technologii. Dzięki tym oprogramowaniu klasy MES 4.0 produkcja staje się bardziej zautomatyzowana, cyfrowa i zintegrowana, co jest jednym z głównych założeń Przemysłu 4.0.

Funkcje systemu MES 4.0 umożliwiają firmom zwiększenie elastyczności, szybkości reakcji i zdolności do dostosowania się do zmieniających się wymagań rynkowych. Pozwala to na efektywne wykorzystanie dostępnych zasobów, a także na doskonalenie procesów produkcji i doskonalenie jakości wytwarzanych produktów. Na rynku są już firmy, które w całości zautomatyzowały swoją produkcję, dlatego nie należy się obawiać takiej nowoczesnej organizacji pracy. Inteligentne rozwiązania informatyczne oraz w świecie maszyn potrafią być naprawdę bezpieczne i nie ustępują ludzkim możliwościom w pewnych obszarach.

Co ważne, zaawansowany system MES 4.0 można zintegrować z innym oprogramowaniem – na przykład oprogramowaniem klasy ERP czy Business Intelligence. Dzięki temu połączeniu możesz holistycznie spojrzeć na całą firmę i szybciej podejmować decyzje w oparciu o zunifikowane dane (przykładowo: decyzję o produkcji można oprzeć o dane ze sprzedaży czy informacje o zasobach ludzkich). Informacje płynące z systemu ERP mogą wspierać oprogramowanie do optymalizacji procesów produkcyjnych 4.0 i poszerzać wiedzę osób zarządzających produkcją.