Czym jest wskaźnik MTBF?

Kiedy słyszymy termin „MTBF”, często pojawiają się pytania: „co to jest MTBF?” czy „jak obliczyć MTBF?”. MTBF, czyli wskaźnik niezawodności, jest kluczem do zrozumienia żywotności i funkcjonowania sprzętu czy systemów. W tym wpisie przyjrzymy się temu parametrowi, jak jest liczony MTBF i jak odnosi się do codziennej praktyki.

 Z naszego artykułu dowiesz się:

• Czym jest wskaźnik MTBF?
• Dlaczego wskaźnik MTBF to ważny parametr w ocenie urządzeń?
• Jakie są przykłady wykorzystania wskaźnika MTBF?
• Jak obliczyć wskaźnik MTBF?

Czym jest wskaźnik MTBF?

Wskaźnik MTBF (ang. Mean Time Between Failures, pol. średni czas między awariami) to parametr określający średni czas bezawaryjnej pracy urządzeń i maszyn w trakcie ich eksploatacji. Jest to parametr kluczowy dla osób zarządzających utrzymaniem ruchu. Wartości wskaźnika MTBF wyrażane są najczęściej w godzinach.

Wskaźnik niezawodności MTBF jest używany najczęściej w branży przemysłowej i elektronicznej. Celem używania parametru MTBF jest zapobieganie długim przestojom oraz zarządzanie ryzykiem. Można go obliczać w oprogramowaniu dla firm produkcyjnych, takim jak system CMMS. Aplikacja pomaga nie tylko na bieżąco i szybko otrzymywać wyniki nawet dla wielu maszyn, ale jest stosowana także, by móc łatwiej interpretować parametr żywotności MTBF w praktyce. Dodatkowo wspiera harmonogramowanie prac, przypisywanie osób z odpowiednimi uprawnieniami do konkretnych zadań, a także zapewnia bieżący wgląd w inne parametry, takie jak MTTF, MTTR i OEE.

Dlaczego wskaźnik MTBF to ważny parametr w ocenie urządzeń?

Wskaźnik MTBF przedsiębiorstwu potrzebny jest do kilku celów i jest ważny z kilku powodów. Utrzymanie wskaźnika MTBF na wysokim poziomie oznacza przede wszystkim długi czas bez przestojów, a to przekłada się zarówno na niezawodność, jak i na obniżanie kosztów konserwacji. Odpowiednio wczesna identyfikacja ewentualnych problemów przekłada się także na dłuższą żywotność maszyn.

Znając czas MTBF, możemy także podwyższyć jakość naszych usług, poprawić bezpieczeństwo i zwiększać zadowolenie klientów z naszych usług – między innymi dzięki temu, że cena produktów może być niższa, jeśli odpowiednio zoptymalizujemy naszą produkcję.

Jakie są przykłady wykorzystania wskaźnika MTBF

MTBF jest wykorzystywany w wielu branżach:

• sektory lotniczy i kosmiczny – w tych branżach MTBF jest niezbędny do oceny niezawodności komponentów i zwiększenia poziomu bezpieczeństwa, na przykład jeśli chodzi o zapasy paliwa czy tlenu. Jeśli silnik samolotu ma wysoki MTBF, oznacza to, że ma małą szansę na awarię podczas lotu,
• informatyka – producent dysków twardych może podać wartość parametru MTBF dla swojego produktu, informując klientów, jak długo można oczekiwać, że dysk będzie działać bez awarii,
• przemysł – w fabrykach i zakładach przemysłowych MTBF jest używany do planowania przeglądów i konserwacji maszyn. Jeśli maszyna ma niski MTBF, może być potrzebna częstsza konserwacja, szybsze wyznaczanie terminów przeglądów kontrolnych lub wymiana maszyny, by maksymalnie skrócić czas przestojów,
• medycyna – sprzęt medyczny, taki jak rezonans magnetyczny, pompy insulinowe czy defibrylatory, musi być niezawodny. MTBF pozwala szpitalom i klinikom ocenić, kiedy sprzęt może wymagać serwisu lub wymiany tak, by nie stanowić ryzyka dla pacjentów.

Jak obliczyć wskaźnik MTBF?

Obliczenie MTBF (średniego czasu między awariami) jest bardzo proste. Wskaźnik ten uzyskuje się poprzez podzielenie łącznego czasu pracy urządzenia (bez przerw spowodowanych awariami) przez liczbę awarii, które wystąpiły w tym czasie. Formuła wygląda następująco:

MTBF = całkowity czas pracy : liczba awarii

Przykładowo: jeśli maszyna pracowała przez 2000 godzin i miała 5 awarii, MTBF wynosi 2000 : 5 = 400 godzin. Oznacza to, że największe prawdopodobieństwo awarii jest po 400 przepracowanych godzinach.

Co ważne, wskaźnik MTBF nie daje żadnej gwarancji, że konkretna maszyna nie ulegnie awarii szybciej. MTBF jest raczej wskazówką i sugestią, ale nigdy nie będzie dokładnym wyznacznikiem – między innymi dlatego, że nie bierze pod uwagę innych, zewnętrznych czynników, takich jak sposób używania danej maszyny przez jej operatora.

Istotne jest, by opierać się także o inne wskaźniki, takie jak MTTR (ang. Mean Time To Repair, czyli średni czas potrzebny na naprawę) czy MTTF (ang. Mean Time To Failure, który odnosi się do tych maszyn czy ich części, których już nie będzie się dało naprawić i czeka je wymiana).

Warto podkreślić, że obliczanie współczynnika MTBF znacząco usprawnia oprogramowanie klasy CMMS. Jest to istotne szczególnie w przypadku większych firm, w których liczne zasoby wymagają zróżnicowanego podejścia do utrzymania.

Dowiedz się więcej: Czym jest wskaźnik MTTF?, Czym jest wskaźnik MTTR? oraz Czym jest wskaźnik OEE?