Czym jest wskaźnik OEE?

Idealna dla firm produkcyjnych jest sytuacja, w której maszyny pracują wydajnie przez cały czas operacyjny, a jakość wytworzonych produktów jest zawsze najwyższa. Co jednak zrobić, jeśli któryś z tych elementów wymaga poprawy? Z pomocą przychodzi wskaźnik OEE. W naszym wpisie odpowiadamy na pytanie co to jest OEE i podpowiadamy, dlaczego znajomość OEE jest cenna dla każdej firmy produkcyjnej.

 Z naszego artykułu dowiesz się:

• Czym jest wskaźnik OEE?
• Jak mierzyć wskaźnik OEE?
• Dlaczego OEE jest istotne?

Czym jest wskaźnik OEE?

Wskaźnik OEE (ang. overall equipment effectiveness) jest miarą ogólnej efektywności maszyn produkcyjnych. Stosowanie wskaźnika OEE pomaga zmierzyć poziom produktywności posiadanych przez firmę zasobów i może być także stosowany jako KPI.

Celem pomiaru wskaźnika OEE jest ciągłe doskonalenie. Stosowanie OEE pozwala nam odpowiedzieć na pytanie jakie problemy występują w operacjach, zidentyfikować, jaki procent czasu produkcji jest faktycznie produktywny i naprawić problemy, dając jednocześnie znormalizowany miernik do śledzenia postępów. Ogólna efektywność sprzętu jest wykorzystywana jako punkt odniesienia (benchmarking) do porównania danej produkcji ze standardami branżowymi, sprzętem wewnętrznym lub innymi zmianami pracującymi na tym samym sprzęcie.

Jak mierzyć wskaźnik OEE?

Jak liczyć OEE? Wartość OEE (całkowita efektywność wyposażenia) to połączenie trzech czynników informujących o tym, jak wydajny jest zasób podczas procesu produkcyjnego. Te 3 elementy to:

• dostępność – tzn. jak często maszyna działa, gdy jest potrzebna,
• wydajność – tzn. ile produkuje maszyna,
• jakość produkcji – tzn. ile produktów wysokiej jakości produkuje dana maszyna.

Obliczanie wartości OEE w klasycznym ujęciu (autorstwa Seiichi Nakajima) polega na przemnożeniu dostępności, wydajności produkcji i jakości, a następnie jest wyrażona w procentach: 

OEE = dostępność zasobu (czas działania maszyny bez awarii : zaplanowany łączny czas pracy) x wydajność produkcji (rzeczywista przepustowość : maksymalna możliwa przepustowość) x jakość produkcji (liczba wyprodukowanych jednostek nadających się do wykorzystania: całkowita liczba rozpoczętych jednostek) 

Gdy wskaźnik OEE wynosi 100% oznacza to, że każdy wyprodukowany element jest bez wad (wysoka jakość), produkowany jest tak szybko, jak to możliwe (wysoka wydajność) i bez nieplanowanych przestojów (wysoka dostępność). 

Zarówno obliczenie wskaźnika OEE, jak i analiza OEE, są dużo prostsze, gdy firma posiada system klasy CMMS. Dobre oprogramowanie informatyczne pomaga w przejrzysty sposób zwizualizować wyniki wskaźnika, a także na bieżąco śledzić OEE w odniesieniu do innych danych na temat stanu produkcji. Możliwe jest również w razie potrzeby wprowadzenie modyfikacji w obliczaniu OEE, np. uwzględnianie łącznego czasu przezbrojeń w dostępności maszyn produkcyjnych, obliczanie dostępności z uwzględnieniem jedynie planowych przezbrojeń, itd. Kolejną z zalet posiadania oprogramowania CMMS jest fakt, iż system pozwala nam porównywać wyniki OEE na przestrzeni czasu i szybko odpowiadać na pytania o dane historyczne. 

Dlaczego OEE jest istotne?

Pomiar wskaźnika OEE to dobra praktyka monitorowania, oceny i poprawy efektywności procesu produkcyjnego. Może to być linia montażowa, gniazdo maszynowe czy linia pakująca. Wysoki wskaźnik OEE jest oznaką wydajnej fabryki o wysokiej produktywności. Z kolei niski wskaźnik OEE oznacza niewykorzystane zasoby, które generują straty.

Najważniejsze korzyści wskaźnika OEE to:

• zwiększona produktywność i wydajność – jeśli zoptymalizujemy wydajność maszyn, zmniejszą się przestoje, a także pozytywnie wpłyniemy na jakość, firma może osiągać wyższe wskaźniki produkcji i wydajność bez potrzeby zwiększania nakładów finansowych, ponieważ lepiej wykorzysta posiadane już zasoby,
• redukcja kosztów oraz wyższa jakość – im wyższy wskaźnik OEE, tym niższe koszty, np. dzięki skracaniu czasu przestojów, a zwiększenie jakości skutkuje m.in. minimalizacją liczby odpadów, mniejszą liczbą defektów. Poprawa jakości oznacza także zwiększenie konkurencyjności na rynku,
• decyzje oparte o dane – bieżący monitoring i analiza OEE (np. po wdrożeniu systemu CMMS), pozwalają nadzorować i kontrolować proces produkcyjny, a później podejmować kolejne kroki w oparciu o konkretne liczby. Monitorowanie OEE służy do identyfikacji obszarów, które wymagają ulepszenia, może także być cenną wskazówką podczas ustalania priorytetów, przypisywania zasobów oraz ukierunkowywania optymalizacji procesów produkcyjnych. Wskaźnik OEE w systemie CMMS można także interpretować w odniesieniu do innych parametrów (Dowiedz się więcej: Czym jest wskaźnik MTTF?, Czym jest wskaźnik MTBF?, Czym jest wskaźnik MTTR?).