Program do planowania produkcji: przewodnik po narzędziach i strategiach

Planowanie produkcji jest kluczem do sukcesu w dzisiejszym konkurencyjnym świecie. Dzięki nowoczesnym narzędziom i strategiom, Twoja firma może stać się bardziej efektywna, elastyczna i konkurencyjna. W naszym wpisie opowiadamy o tym, czym jest program do planowania produkcji, a także w jaki sposób może on zautomatyzować planowanie produkcji i jak wybrać skuteczny program do zarządzania produkcją.

Z naszego wpisu dowiesz się:

• Czym jest program do planowania produkcji?
• Dlaczego program do planowania produkcji jest ważnym narzędziem?
• Czym jest wykres Gantta i jak go wykorzystać do planowania produkcji?
• Zaawansowane planowanie i harmonogramowanie produkcji – czy warto?
• Automatyczne planowanie produkcji: jak to działa?
• Oprogramowanie do planowania produkcji: na co zwrócić uwagę przy wyborze?
• Jak przebiega wdrożenie systemu do planowania produkcji?

Czym jest program do planowania produkcji?

Program do planowania produkcji to najczęściej system MES (ang. Manufacturing Execution System). Głównym celem aplikacji jest zoptymalizowanie procesu podziału zadań oraz efektywne planowanie produkcji, z uwzględnieniem wielu zmiennych, mających wpływ na proces produkcji.

Oprogramowanie do planowania produkcji umożliwia najbardziej korzystne rozłożenie zasobów ludzkich i maszynowych, wymaganych do realizacji zleceń w określonym czasie. Pozwala zarówno określić plan pracy na hali produkcyjnej, jak i stworzyć listy zleceń produkcyjnych z podziałem na priorytety. Następnie, do zleceń przypisywane są materiały, technologie produkcyjne, maszyny lub grupy maszyn. Pracownicy mogą wygodnie podejmować zlecenia produkcyjne, wydrukować etykiety czy stworzyć protokoły serwisowe. Realizacja zadań przebiega sprawniej, a komunikacja pomiędzy działami jest ułatwiona.

Oto najważniejsze korzyści wynikające z posiadania oprogramowania do planowania produkcji:

• zwiększenie wydajności działań produkcyjnych,
• zmniejszenie liczby ewentualnych błędów do minimum,
• spełnienie wysokich standardów jakości produkcji,
• elastyczne planowanie działań,
• możliwość szybkiej reakcji na zmiany rynkowe,
• usprawnienie przepływu pracy i komunikacji pomiędzy pracownikami oraz kierownikami,
• zwiększenie bezpieczeństwa pracy,
• prowadzenie skutecznej analizy danych,
• podejmowanie decyzji w oparciu o realne dane z raportów,
• usprawnienie pracy wielu działów firmy.

Dowiedz się więcej: MES – co to jest? Jak wpływa na proces produkcyjny? oraz System MES w przemyśle 4.0 – jaką rolę pełni w nowoczesnym przemyśle?

Dlaczego program do planowania produkcji jest ważnym narzędziem?

Wdrożenie systemu do planowania i zarządzania produkcją niesie ze sobą wiele korzyści. Efektem posiadania dobrze dobranego oprogramowania do planowania produkcji są między innymi:

• poprawa wydajności produkcji – dobre planowanie eliminuje nieefektywne procesy i usprawnia pozostałe, zmniejsza ilość odpadów, skraca czas cykli produkcyjnych,
• usprawnienie komunikacji i współpracy – harmonogramowanie działań produkcyjnych w systemie obejmuje różne działy w firmie, dzięki czemu każdy z pracowników wie, jakie ma realizować zadania. W efekcie poprawiają się synchronizacja oraz koordynacja,
• optymalizacja wykorzystania zasobów – przemyślane planowanie pozwala efektywnie przydzielić dostępne zasoby, co skutkuje poprawą wydajności operacyjnej, a także minimalizuje czas przestojów,
• kontrola i zmniejszenie kosztów – możliwość przewidywania tego, w jaki sposób będzie kształtować się popyt sprawia, że firma unika nadprodukcji, optymalizuje wykorzystanie posiadanych zasobów i minimalizuje koszty magazynowania zbędnych zapasów,
• terminowość – planowanie daje wyobrażenie o tym, jak długo potrwa każdy cykl produkcyjny, co z kolei ułatwia dotrzymywanie terminów i zwiększa zadowolenie klientów,
• lepsze zarządzanie ryzykiem – korzystanie z programu do planowania produkcji pomaga lepiej radzić sobie z możliwymi problemami (szybciej je wykrywać lub całkowicie eliminować), takimi jak wadliwa maszyna czy luka w łańcuchu produkcyjnym.

Czym jest wykres Gantta i jak go wykorzystać do planowania produkcji?

Wykres Gantta to narzędzie graficzne służące do przedstawiania harmonogramu projektu lub produkcji. W systemie planowania produkcji może być realizowane zarówno umieszczanie zaplanowanych zleceń na edytowalnym wykresie Gantta, jak i może być tam przeprowadzana walidacja planu produkcyjnego. Składa się z pionowych i poziomych linii reprezentujących odpowiednio zadania i ich czas trwania. Dzięki temu można łatwo zobaczyć, jakie zadania są planowane w danym momencie, jakie są ich zależności oraz jakie zasoby są do nich przydzielone.

Wykorzystując wykres Gantta w planowaniu produkcji, przedsiębiorstwa mogą:

• wizualizować cały proces produkcyjny od początku do końca,
• identyfikować potencjalne opóźnienia i konflikty zasobów,
• monitorować postępy w realizacji poszczególnych zadań,
• dostosowywać plany w przypadku wystąpienia nieprzewidzianych zmian.

Przykładowy wykres Gantta w planowaniu produkcji, z podziałem na zasoby i pojedyncze dni

Zaawansowane planowanie i harmonogramowanie produkcji – czy warto?

Kluczowym zadaniem oprogramowania do zarządzania procesami produkcyjnymi jest ich optymalizacja oraz analiza, która prowadzi do zwiększanie efektywności linii produkcyjnej, a co za tym idzie – zwiększenia zysków. Organizacja procesu planowania produkcji przebiega szybciej, a natychmiastowa walidacja wydajnie wspiera planistów w codziennej pracy.

Zaawansowane planowanie i harmonogramowanie produkcji uwzględnia takie elementy jak:

• przewidywanie popytu na podstawie danych historycznych, trendów rynkowych, uwarunkowań prawnych, postępu technologicznego.
• Planowanie zdolności produkcyjnych w celu ustalenia, czy mogą one zaspokoić prognozowany popyt, a także uniknąć niewykorzystania lub przeciążenia zasobów.
• Planowanie materiałów polegające na identyfikacji surowców, komponentów i zasobów wymaganych do produkcji. Na podstawie harmonogramu produkcji i prognozy popytu określane są potrzebne ilości, a także zapotrzebowanie na dostawy. Na podstawie realnych danych możliwe jest renegocjowanie umów z dostawcami, a także lepsze skoordynowanie harmonogramów dostaw.
• Systemy informatyczne wydaje wspierają także szczegółowe planowanie. Oprogramowanie pozwala stworzyć kompleksowy harmonogram produkcji i sekwencji działań, co zapewnia płynność operacji. Planowanie obejmuje przypisywanie zadań do różnych linii produkcyjnych i konkretnych stanowisk, z uwzględnieniem m.in. dostępności maszyn.
• Planowanie w firmie produkcyjnej związane jest także z alokacją zasobów, czyli z optymalnym przydzieleniem pracowników, maszyn i innych zasobów do konkretnych zadań produkcyjnych. Odpowiednio dobrany system umożliwia realizację kluczowych kwestii: równoważenie obciążenia pracą, uwzględnianie poziomów umiejętności i maksymalizację wykorzystania zasobów. W efekcie minimalizowane są przestoje i tzw. wąskie gardła.
• Kolejną kwestią, w której system informatyczny wspiera firmy produkcyjne, jest kontrola i monitorowania produkcji. Nowoczesne aplikacje pomagają śledzić postępy prac, zapewniają przestrzeganie zaplanowanego harmonogramu i utrzymanie wysokich standardów jakości. Dane gromadzone w czasie rzeczywistym umożliwiają pomiar wydajności, a następnie pomagają w identyfikacji problemów, optymalizacji przepływu produkcji, a także zapewnieniu ciągłego rozwoju.

Automatyczne planowanie produkcji: jak to działa?

W oprogramowaniu dla firm produkcyjnych można wykorzystać algorytm genetyczny i sztuczną inteligencję. Komputer generuje plany produkcji i sortuje je pod kątem dopasowania do najważniejszych dla danej firmy kryteriów. Po zaakceptowaniu wielu planów przez operatora, system uczy się wzorców sytuacji. Na podstawie poprzednich planów oprogramowanie jest w stanie podpowiadać kolejne rozwiązania i odpowiednio wcześnie wykrywać ewentualne ryzyka.

Oprogramowanie do planowania produkcji: na co zwrócić uwagę przy wyborze?

Zaawansowane planowanie produkcji nie może się obyć bez modułu automatycznego planowania, który pozwala dostosować sposób działania do indywidualnych potrzeb każdej firmy. Może on priorytetyzować takie elementy, jak: obłożenie maszyn, ciągłość produkcji i wiele innych. Moduł automatycznego planowania produkcji powinien być zasilany w czasie rzeczywistymi danymi spływającymi bezpośrednio z produkcji, co pozwala reagować ad hoc na dynamicznie zmieniającą się sytuację. W razie potrzeby, system do planowania produkcji uruchamia plan ponownie, a planista otrzymuje nową propozycję rozłożenia pracy.

Kolejny z ważnych elementów to automatyczny i dynamiczny przydział pracy do pracowników produkcyjnych. Skuteczny system powinien dostosować kolejkę zadań zarówno do dostępnych maszyn, jak i do ich unikalnych funkcjonalności.

Równie istotną kwestią jest możliwość zintegrowania oprogramowania do planowania produkcji z innymi systemami wykorzystywanymi w firmie. Jest to ważne, ponieważ proces planowania i realizacji zleceń produkcyjnych jest ściśle powiązanymi z innymi, takimi jak planowanie sprzedaży czy prowadzenie magazynu.

Nowoczesne planowanie produkcji powinno odbywać się za pomocą przyjaznego i łatwego w obsłudze interfejsu. Jednocześnie musi on dostarczać wszystkich informacji wymaganych do podjęcia szybkich i skutecznych decyzji.

Ostatnia z kwestii to działanie oprogramowania na urządzeniach przenośnych. Mobilny program do zarządzania produkcją wspiera pracę z dowolnego miejsca.

Przeczytaj więcej: Program do zarządzania produkcją – jak wybrać najlepszy?

Jak przebiega wdrożenie systemu do planowania produkcji

Wdrożenie programu do planowania produkcji to proces, który wymaga starannego zaplanowania i zaangażowania ze strony firmy, w której jest implementowane oprogramowanie. Oto kilka kroków, które zazwyczaj są podejmowane podczas przygotowań, wdrożenia oraz po wdrożeniu:

• analiza przedwdrożeniowa – polega na określeniu, jakie są wymagania przedsiębiorstwa i jakie funkcje powinien mieć program do planowania produkcji w przedsiębiorstwie,
• wybór odpowiedniego oprogramowania – na podstawie analizy potrzeb, dokonywany jest wybór systemu do wygodnego planowania produkcji oraz jego konkretnych funkcjonalności, które najlepiej spełnią wymagania przedsiębiorstwa i sprawią, że planowanie produkcji w firmie będzie szybsze i wygodniejsze,
• przygotowanie danych – jeśli firma do tej pory gromadziła dane np. w arkuszu kalkulacyjnym, należy rozważyć, czy mają być one zaimportowane do nowego systemu i w jakim wymiarze,
• konfiguracja oprogramowania – dostosowanie oprogramowania do specyfiki przedsiębiorstwa, np. definiowanie procesów produkcyjnych czy ustawianie parametrów,
• integracja systemu z aplikacjami i urządzeniami – dobry program do harmonogramowania zleceń produkcyjnych jest zintegrowany z urządzeniami (np. z drukarkami bonów oraz etykiet używanych podczas procesów produkcyjnych w celu identyfikacji zadań do wykonania oraz półproduktów znajdujących się na hali) oraz z innymi systemami (np. z oprogramowaniem ERP, które może służyć m.in. jako baza zasilająca MES zleceniami produkcyjnymi oraz przesunięciami magazynowymi na magazyn produkcyjny),
• testowanie – przeprowadzenie testów, aby upewnić się, że wszystko działa poprawnie i harmonogram produkcji tworzony jest zgodnie z założeniami,
• uruchomienie narzędzia do planowania produkcji – oficjalne wdrożenie programu i rozpoczęcie korzystania z niego w codziennej pracy w firmie produkcyjnej, a także przeszkolenie użytkowników z obsługi systemu do zarządzania produkcją,
• szkolenie użytkowników – organizowanie szkoleń dla pracowników, którzy będą korzystać z programu,
• monitorowanie i asysta powdrożeniowa – stałe monitorowanie działania programu do planowania produkcji, a także utrzymywanie funkcjonowania integracji.

Dowiedz się więcej: Systemy MES i ERP – podobieństwa i różnice